AOW Omhoog!

– Blog – De nieuwe regering Rutte ligt al direct onder vuur van de oppositie omdat zij de AOW niet wil verhogen. Maar wel het minimumloon met 7,5 procent, terwijl deze twee historisch aan elkaar zijn verbonden. Als compensatie wil het kabinet gepensioneerden een kleine belastingverlaging geven en eventueel de allerarmsten onder hen een inkomenstoeslag.

Nu zijn in Nederland de gemiddelde inkomens van ouderen gelukkig niet echt slecht, dankzij de combinatie van AOW en aanvullend pensioen. Maar zo’n tien procent van de ruim 3 miljoen AOW gerechtigden zit wel aan de onderkant van de inkomensladder. Dat zijn vooral laagopgeleiden, zzp’ers, zoals kunstenaars en relatief veel vrouwen. Die hebben vaak geen of minder aanvullend pensioen opgebouwd.

Daar staat tegenover dat ongeveer de helft van de 65 plussers een vermogen van meer dan 100.000 euro heeft. Meestal door het bezit van een eigen huis.

De realiteit is dat de pensioenen de afgelopen jaren niet mee stegen met de lonen. Door de lage rente konden de pensioenfondsen niet ‘índexeren’, zoals dat heet. Door de fors oplopende inflatie dreigt nu een flink koopkrachtverlies voor ouderen. Verhogen van de AOW lijkt dus terecht. Maar het kabinet vindt dat te duur. Kosten zijn zo’n twee miljard euro.

Voordeel van het verhogen van de AOW is dat alle gepensioneerden daarvan profiteren. Belastingverlaging geeft alleen profijt aan mensen met een redelijk aanvullend pensioen. Arme ouderen hoeven al geen belasting te betalen.

Inkomenssteun aan de allerarmsten, zij die minder dan een volledige AOW uitkering hebben, is een sympathieke, maar slechte gedachte. De politiek wil niet voor niets van alle inkomenstoeslagen af, omdat dat in de praktijk veel te veel problemen geeft. Zie de affaire rond de toeslag voor kinderopvang. Het afschaffen van inkomenspremies is trouwens een belangrijk argument van de regering om het minimumloon te verhogen. Bij een hoger basissalaris zijn minder mensen afhankelijk van inkomenspremies.

Nederland heeft nu ook een minister voor armoedebestrijding. Een veelgehoorde opinie is dat een structurele verhoging van de laagste inkomens, zoals minumumloon en bijstandsuitkering, het beste instrument is tegen langdurige armoede. Het werkt beter dan allerlei lapmiddelen, zoals incidentele subsidies voor de aanschaf van een wasmachine bijvoorbeeld, en inkomenspremies. Dat geldt natuurlijk ook voor ouderen. Help de tien procent armsten door een structurele verhoging van de AOW.

Dat moet natuurlijk ergens van betaald worden. Daar kunnen ouderen zelf aan bijdragen. Bij een AOW verhoging kan die belastingverlaging wegblijven. Alle ouderen profiteren er tenslotte van.

En even een gevoelig punt. Heel wat ouderen kunnen best meer belasting betalen. Een flinke groep van hen heeft een riant inkomen met nu al forse belastingvoordelen. Kjk maar hoe soepel die honderdduizend euro voor de aanschaf van een huis naar hun kinderen werd doorgeschoven.

Maar vooral over hun vermogen kunnen veel ouderen best meer belasting betalen. Veel fiscalisten vinden dat de belasting op vermogens in Nederland laag is. En zeker de belasting op het bezit van een eigen huis. Veel ouderen wonen min of meer gratis omdat hun hypotheek is afgelost of omdat ze onder zeer gunstige voorwaarden voor de belasting aftrekbare rente betalen. Terwijl de waarde van hun bezit de afgelopen jaren door de overspannen huizenmarkt flink is gestegen.

Maar ja, belasting verhogen is taboe in Nederland. En als Rutte ergens van wakker ligt is het dat wel. Ik gun hem graag een paar flinke slapeloze nachten, zodat de armsten fijner kunnen slapen en dromen.

Dirk de Hoog